De Europese jacht op witwassers en terrorismefinanciers gaat onverschrokken door. Ongeacht wat de gevolgen van de manier waarop dat gebeurt ook zijn voor jou als ondernemer. In dat licht past ook de deadline van het UBO-register. Vanaf 27 maart 2022 moeten de ca. 1,7 miljoen, in het Nederlands Handelsregister ingeschreven, ondernemingen hun Ultimate Beneficial Owners (UBO’s) registreren.(1) Net als de vele ondernemingen in andere EU-lidstaten dit moeten doen in hun nationale UBO-register.
De openbaarheid van de persoonsgegevens dient daarbij als afschrikwekkend effect op de uiteindelijk belanghebbende(n) binnen organisaties die van plan zouden zijn om geld wit te wassen of terroristische activiteiten te financieren. Iets wat uiteraard onverkort mogelijk is via rechtspersonen die buiten de EU gevestigd zijn, zoals via Panama, Jersey, Guernsey of simpelweg de Verenigde Staten. De financiële instellingen zullen en moeten dan ook regelmatig het UBO-register raadplegen om te voldoen aan hun verplichtingen uit onder meer de Wwft.(2) Komt een UBO-registratie niet overeen met de gegevens die zij van de klant heeft, dan moet een financiële instelling op grond van haar terugmeldplicht daarover de Kamer van Koophandel inlichten, op straffe van een boete. Ook leiden dergelijke discrepanties al snel tot een ‘vertrouwensbreuk’ en een opzegging van de relatie.(3)
De Stichting Privacy First heeft de deadline van 27 maart 2022 niet kunnen voorkomen: het gerechtshof Den Haag(4) heeft het vonnis van de rechtbank(5) bekrachtigd en geoordeeld dat ht UBO-register geen privacyschending oplevert voor UBO’s(6) van wie de persoonsgegevens openbaar gemaakt worden.
Er is veel te doen over het UBO-register en de informatie die daarmee op straat komt te liggen. Een “KvK-uittreksel” kost EUR 2,50 en voor dat geld weet je nu meteen wie er echt aan de touwtjes trekken – en die informatie ligt al snel in verkeerde handen.(7) Volgens het hof is het echter niet aannemelijk dat de registratieplicht voor de UBO op korte termijn tot ernstige schade zal leiden, onder meer omdat de UBO bij oprichting van een onderneming een verzoek kan indienen om zijn gegevens af te laten schermen voor het publiek. Op welke gronden een dergelijk verzoek wordt gehonoreerd en afgewezen is overigens nog niet duidelijk.
Bij het Europese Hof van Justitie liggen enkele prejudiciële vragen voor, over de openbaarheid van het UBO-register.(8) De antwoorden daarop volgen pas medio 2022, dus nadat de deadline voor inschrijving al verstreken is. Zonder Europees oordeel kan de Nederlandse rechter dit ook niet tegenhouden.
Nieuw op te richten ondernemingen moeten al sinds 27 september 2020 hun UBO’s registreren. Mocht het Europese Hof van Justitie uiteindelijk een streep zetten door de openbaarheid van het UBO-register of daarin flinke beperkingen aanbrengen, dan hebben vele Nederlandse ondernemingen hun UBO al geregistreerd en diens persoonsgegevens openbaar gemaakt. Mogelijk besluit de Nederlandse wetgever dan ook om de deadline van de UBO-registratie uit te stellen.
Moeten dan alle ondernemingen zich registreren? Nee, niet alle ondernemingen. Een uitzondering(9) geldt voor o.a. eenmanszaken, beursgenoteerde vennootschappen en VvE’s. Let wel: de statutair bestuurders van de stichting moeten (als pseudo-UBO)(10) net als de statutaire bestuurders van de vereniging wél geregistreerd worden.
Voetnoten
(1) https://rwv.nl/nieuws/2020/02/het-ubo-register-wordt-ingevoerd-wat-betekent-dit-voor-uw-onderneming-aandeelhouders-en
(2) https://rwv.nl/nieuws/2019/08/ondernemers-opgelet-ook-uw-bank-beeindigt-klantrelaties-in-het-kader-van-de-wwft-wat-te-doen-als
(3) https://rwv.nl/nieuws/2019/09/mijn-bank-stelt-vragen-over-de-ubos-van-mijn-klanten-wat-nu
(4) https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHDHA:2021:2176
(5) https://rwv.nl/nieuws/2020/09/wie-kwalificeert-als-een-ubo
(6) https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2309253-ondernemers-vrezen-anti-witwasregister-crimineel-kan-slachtoffer-uitkiezen
(7) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:62020CN0601
(8) https://www.kvk.nl/advies-en-informatie/top-5/de-belangrijkste-vragen-over-het-ubo-register/
(9) https://rwv.nl/nieuws/2020/09/wie-kwalificeert-als-een-ubo
