Ondanks het hoger beroep moet de gemeente Enschede alsnog 600.000 euro boete betalen voor het monitoren van bezoekers via WiFi-tracking. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft het bezwaar ongegrond verklaard. De gemeente overweegt eventuele vervolgstappen. Dat schrijft de regionale krant Tubantia.
Voor het begin van deze zaak moeten we vier jaar terug in de tijd. In mei 2018 wil de gemeente Enschede de drukte in de binnenstad meten. Daarvoor maakt het gebruik van de diensten van een commercieel bedrijf dat de drukte meet aan de hand van WiFi-signalen. Dit noemen we ook wel WiFi-tracking. Door deze draadloze signalen te tellen, is het mogelijk om een goed beeld te krijgen van het aantal bezoekers. Twee jaar later, in april 2020, stopt de gemeente met het experiment.
De Autoriteit Persoonsgegevens bemoeit zich met de kwestie en stelt dat de meetmethode in strijd is met de Europese privacywetgeving. Ieder WiFi-signaal dat de sensoren opvingen, werd als unieke code geregistreerd. Door inwoners en bezoekers van de binnenstad lang genoeg op deze manier te volgen, was het mogelijk om gedetailleerde profielen op te stellen. Zo is het in theorie mogelijk om te achterhalen waar iemand woont en werkt, welke winkels hij bezoekt en hoeveel tijd hij daarmee doorbrengt. Dat is niet hetzelfde als anoniem mensen tellen om een beeld te krijgen van de drukte in de binnenstad.
De toezichthouder vond de overtreding dusdanig ernstig dat ze de gemeente Enschede in april 2021 een boete van 600.000 euro oplegde. “Iedereen heeft het recht om vrij en onbespied over straat te gaan. Zonder dat de overheid of een andere partij kan meekijken of noteren wat je doet. Dat past bij onze vrije en open samenleving”, zo zei Monique Verdier, vicevoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens, over de kwestie.
De gemeente vond dat haar niets te verwijten viel. Er werden immers geen persoonsgegevens verzameld en verwerkt. Ook zijn er nooit burgers gevolgd of profielen opgesteld. De boete was in de ogen van het college van B&W dan ook onterecht en disproportioneel.
“Wij zijn van mening dat de Autoriteit Persoonsgegevens een besluit heeft genomen in strijd met meerdere beginselen van behoorlijk bestuur, niet voldoende onderzoek heeft gedaan, geen hoor- en wederhoor heeft toegepast, ongemotiveerd voorbij gaat aan veel argumenten die wij in de zienswijze hebben aangedragen, niet genoeg rekening houdt met boeteverlagende omstandigheden, willekeurig handelt en kwalijk heeft gehandeld in hun uitingen naar buiten”, schreef het college in een brief aan de gemeenteraad.
Volgens de burgemeester en wethouders gebruiken meer dan tweehonderd gemeenten WiFi-tracking om de drukte te meten. Het is dan ook niet eerlijk dat alleen de gemeente Enschede hiervoor op de vingers wordt getikt door de toezichthouder. “Dat roept de vraag op of dat niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel, zeker gezien het feit dat de AP in de pers impliciet heeft aangegeven dat die gemeenten niet zonder meer aan een onderzoek onderworpen zullen worden en dat de AP er van uit gaat dat de gemeenten die dit betreft zelf hun WiFi-tellingen kritisch onder de loep zullen nemen”, aldus het college van B&W.
Het dagelijks bestuur van de gemeente Enschede besloot dan ook om in hoger beroep te gaan tegen de boete van de toezichthouder. Inmiddels zijn we negen maanden verder en heeft de Autoriteit Persoonsgegevens het bezwaarschrift van de gemeente in behandeling genomen. De privacywaakhond is van mening dat er geen fouten zijn gemaakt en dat het boetebesluit blijft staan. De gemeente zal dus een bedrag van 600.000 euro moeten ophoesten.
Daarmee is de kous nog niet af volgens Tubantia. De gemeente Enschede denkt na over eventuele vervolgstappen. Dat betekent dat de rechter eraan te pas moet komen en een oordeel moet vellen. Tot die tijd hoeft de gemeente het boetebedrag nog niet te betalen. De gemeente heeft maximaal zes weken de tijd om een beroepschrift in te dienen.
