Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft zondag tegen Nieuwsuur gezegd dat hij wil dat justitie toegang kan krijgen tot versleutelde berichten in chat-apps, zoals WhatsApp en Telegram. Hij wil dat techbedrijven een achterdeur bouwen in versleutelde diensten, zodat opsporingsdiensten de berichten in kunnen zien als er bijvoorbeeld kinderporno verstuurd wordt. Techbedrijven maken nu bewust niet zo’n sleutel aan, zodat die ook niet in verkeerde handen kan vallen. Zo’n sleutel zou namelijk van veel waarde kunnen zijn voor criminelen en buitenlandse mogendheden.
De uitspraken van minister Grapperhaus zijn opmerkelijk, aangezien het kabinet eerder nog vóór end-to-end-encryptie pleitte. D66-Kamerlid Kees Verhoeven stelde schriftelijke kamervragen over de kwestie, maar minister Grapperhaus stelde het beantwoorden hiervan uit. Verhoeven is van mening dat Grapperhaus het officiële kabinetsstandpunt uit moet dragen. Hij zegt dat het doorbreken van end-to-end-encryptie niet alleen helpt bij het opsporen van criminelen, maar dat het ook ingrijpt op de privacy van alle Nederlanders die met elkaar communiceren via zulke apps.
Cybercrime-experts zijn het eens met minister Verhoeven. Een masterkey kan in verkeerde handen vallen, zelfs als die alleen bedoeld is voor de overheid. De cybercrime-deskundigen zien een verschuiving van de communicatie over criminele zaken, door de toename aan versleuteling. Waar deze communicatie eerst voornamelijk plaatsvond op het dark web, komt het nu ook steeds vaker voor in apps als Telegram, omdat het mogelijk is om versleutelde berichten te versturen. Informatie over verzenders en ontvangers wordt niet verstrekt aan autoriteiten, waardoor het aantrekkelijk is om via Telegram illegale goederen aan te bieden, zoals vuurwapens, drugs en databases met gegevens.
Eerder dit jaar kondigde Facebook aan end-to-end-encryptie toe te gaan passen op Facebook Messenger. Facebook Messenger is de op twee na grootste berichtendienst van de wereld. William Barr, de Amerikaanse minister van Justitie kwam hiertegen in opspraak. Hij riep Facebook op om opsporingsdiensten toch toegang te blijven geven tot berichten die verstuurd worden via Messenger, als er verdenkingen zijn van criminele activiteiten. Australië en het Verenigd Koninkrijk ondertekenden de brief van Barr. Met zijn uitspraken sluit minister Grapperhaus zich aan bij dit standpunt. Hij vindt dat in de wet opgenomen moet worden dat rechters de mogelijkheid moeten krijgen om te bepalen dat er een sleutel moet worden gegeven als er sprake is van verdachte zaken.
Op dit moment kunnen Openbaar Ministeries vragen om toegang tot berichten van Facebook-accounts. Sinds 2013 werd 400 keer zo’n verzoek ingediend, waarvan er 80 ingewilligd werden. De discussie over het krijgen van toegang tot verdachte berichten speelt al jaren. Zo eiste de FBI in 2016 bijvoorbeeld dat Apple mee zou werken aan het ontsleutelen van de iPhone van een terrorist.
Dit nieuwsbericht is ook te vinden in het dossier Informatiebeveiliging
