Artificial intelligence (AI), mobiele devices in de klas en digitale geletterdheid: schoolbesturen, ICT-coördinatoren en leraren worstelen wekelijks met deze thema’s. Met de Monitor Digitalisering Onderwijs van de PO-Raad, VO-raad en Kennisnet krijgen scholen inzicht hoe ze zelf scoren op digitalisering én kunnen ze zichzelf vergelijken met het landelijk gemiddelde. Pim de Vente (PO-Raad) en Manel van Kessel (Kennisnet) gaan in gesprek over de relevantie van de monitor.
“Met weinig kennis ontstaan verkeerde beelden.” de Vente, projectleider Monitor Digitalisering Onderwijs zet bewust het belang van de monitor scherp neer. “In het debat, in het nieuws en in gesprekken tussen scholen onderling is vaak onvoldoende duidelijk waar digitalisering in het onderwijs staat. Dat is ook logisch, want het thema innoveert in een rap thema. Met de monitor geven we het inzicht dat nu nog vaak ontbreekt en zorgen we voor een goede gespreksbasis. De ambitie is dat een groot deel van de scholen en schoolbesturen de monitor in 2025 invult.”
Dat dit gesprek op verschillende niveaus kan plaatsvinden beaamt ook van Kessel. Zij is als onderzoeker en onderwijskundig adviseur betrokken bij de monitor. “Naast dat we kennis en inzichten geven voor het landelijk debat, is de monitor juist ook van toegevoegde waarde voor scholen. Ze zien direct hoe ze ervoor staan ten opzichte van de sector. Nu moeten scholen toch vaak informatie verzamelen uit diverse losse interne onderzoeken of zich baseren op aannames. De monitor geeft scholen het volledige beeld dat nog vaak ontbreekt. Hierbij gaat het overigens niet alleen om de feitelijke harde data, maar ook de houding die scholen hebben richting bepaalde data. Zijn scholen bijvoorbeeld positief of negatief over de inzet van AI?”
Om dit volledige beeld te krijgen, is het belangrijk dat scholen binnen het primair, voortgezet en gespecialiseerd onderwijs de monitor invullen. Gemiddeld kost het invullen van de monitor zo’n dertig minuten. En dat kan even wennen zijn, weet van Kessel. “Het lijkt misschien alsof het invullen van de monitor lang duurt, maar dat komt omdat scholen nu vaak meerdere vragenlijsten invullen die allemaal per stuk enkele minuten duren. Met de monitor vragen we alles in één keer uit. Dat duurt misschien iets langer, maar daarna heb je als school dus wel direct een duidelijk beeld op de langere termijn.” de Vente vult aan: “We bieden de monitor overigens gratis aan. Ook scholen die geen lid zijn van de PO-Raad of VO-Raad kunnen de monitor invullen en de eigen resultaten vergelijken met die van de totale sector.”
De doelen van de Monitor Digitalisering Onderwijs gaan verder dan alleen het verschaffen van inzicht aan scholen. Het is ook een belangrijk instrument voor het ontwikkelen van beleid. En dat komt de scholen ook weer ten goede. De Vente geeft verduidelijkt; We vinden het belangrijk dat de Monitor Digitalisering niet alleen schoolbesturen, maar ook publieke partners een beter beeld geeft. Waar staat het onderwijs m.b.t. digitalisering, bijvoorbeeld op actuele en belangrijke thema's zoals mobieltjes in de klas, AI, privacy en digitale geletterdheid?
Als een groot deel van de scholen de monitor in 2025 invult, zorgt dit voor een duidelijk beeld van de totale onderwijssector. Naast een vaste set vragen, is er ook de mogelijkheid om heel gericht te vragen hoe de sector over een bepaald onderwerp denkt. De Vente verduidelijkt dit met een voorbeeld. “Vragen over AI zijn nu heel relevant en actueel, maar dat kan in de toekomst heel anders zijn. Misschien is het over vijf jaar wel zo dat AI standaard in alle softwarepakketten van het onderwijs zit en is het gemeengoed geworden. Dan hoef je dat niet meer apart uit te vragen.”
Afsluitend benadrukken de Vente en van Kessel dat de monitor er bovenal is voor de scholen en schoolbesturen is van Kessel: “In alle gesprekken die ik nu voer maar ook toen ik zelf in het onderwijs werkte, was het kijken bij de buren altijd een actueel thema. Alle bestuurders zijn nieuwsgierig hoe andere scholen het doen. De Monitor Digitalisering Onderwijs geeft precies dat inzicht in de sector dat ze zoeken.”
