De VVD windt er geen doekjes om en vindt het maar niks dat gegevens van Nederlandse studenten op de servers van Amerikaanse techbedrijven worden bewaard. De partij waarschuwt het kabinet dat misbruik op de loer ligt. De fractie vraagt zich hardop af welke stappen het kabinet neemt om de kennisveiligheid te waarborgen.
Dat blijkt uit schriftelijke vragen (1) van Hatte van der Woude (VVD) aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf.
Aanleiding voor de vragen is een artikel in het Financieele Dagblad. De zakelijke krant citeerde uit een internationaal onderzoek dat binnenkort wordt gepubliceerd. Daaruit bleek dat studieprestaties en privégegevens van zo’n 340.000 Nederlandse studenten -ongeveer driekwart van alle studenten in ons land– op de servers (2) van technologiebedrijven als Google, Microsoft of Amazon worden opgeslagen. Ook onderzoeksdata en digitale lessystemen worden in de cloud (3) in de VS bewaard.
De onderzoekers zijn bang dat universiteiten in hun vrijheid worden beperkt als ze eenmaal voor een cloudaanbieder hebben gekozen. Overschakelen naar een andere provider is complex en een dure aangelegenheid, zo zeggen ze. Andere deskundigen wijzen erop dat de privacy (4) van studenten en docenten in het geding is als universiteiten zakendoen met Amerikaanse Big Tech bedrijven.
In het rapport noemen de onderzoekers een oplossing voor het probleem: tijd, geld en energie steken in het ontwikkelen van opensourceprogramma’s. Alle universiteiten mogen dan de basis van deze software gebruiken en aanvullen met eigen, specifieke functionaliteiten. De opstellers erkennen dat het een dure aangelegenheid is, maar op termijn betaalt deze investering zich volgens terug in meer vrijheid en privacywaarborgen.
De VVD is benieuwd hoe het kabinet denkt over het onderzoek. Daarom heeft Hatte van der Woude een reeks schriftelijke vragen gesteld aan minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Allereerst vraagt hij of de minister cijfers heeft over de aard en omvang van cloudgebruik door Nederlandse universiteiten, en of die overeenkomen met de gegevens van deze studie.
“Bent u het eens met de auteur en de stellers van eerdere noodkreten vanuit universiteiten en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), dat het risicovol is om universiteiten afhankelijk te laten zijn van techbedrijven voor hun gegevensbeheer?”, zo wil de VVD’er weten.
De bewindsman moet tevens een antwoord geven op de vraag of hij denkt dat er een risico schuilt in het opslaan van data van studenten en docenten door Amerikaanse technologiebedrijven. Ook wil de liberaal van minister Kuipers weten hoe het zit met de economische afhankelijk van Nederlandse universiteiten als ze in zee gaan met Big Tech bedrijven.
Van der Woude wijst op mogelijk spionagegevaar. Omdat onderzoeksgegevens van Nederlandse studenten en docenten in de VS worden bewaard, zijn deze data aan andere wetgeving onderhevig. In het kader van nationale veiligheid mogen Amerikaanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten deze gegevens inzien. De VVD’er wil dan daarom weten welke afspraken het kabinet met universiteiten heeft gemaakt over het opslaan van onderzoeksgegevens in het buitenland.
“Zijn er specifiek afspraken die voorkomen dat kennis uit gevoelige kennisdomeinen, zoals in het geval van dual-use-producten, op die manier worden opgeslagen?”, zo vraagt het Tweede Kamerlid zich af. ‘Dual-use’ betekent dat bepaalde kennis of toepassingen zowel voor civiele als militaire doeleinden gebruikt kunnen worden.
Tot slot vraagt Van der Woude aan minister Kuipers op welke manier de genoemde risico’s verwerkt zijn in de aanpak van kennisveiligheid in het hoger onderwijs. “Welke stappen onderneemt u om economische onafhankelijkheid en kennisveiligheid te borgen?”, zo wil hij weten.
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z19631&did=2022D42125
https://www.vpngids.nl/nieuws/gegevens-nederlandse-studenten-massaal-opgeslagen-op-amerikaanse-servers/
https://www.vpngids.nl/veilig-internet/cloud-backups/hoe-veilig-is-cloud/
https://www.vpngids.nl/privacy/
