De Europese Commissie opent een onderzoek naar het Chinese sociale netwerk TikTok. Het dagelijks bestuur van de EU wil weten of het videoplatform zich houdt aan de afspraken die zijn vastgelegd in de Digital Services Act (DSA). Onderzoekers gaan de komende tijd bewijsmateriaal verzamelen. De Europese Commissie kondigt het onderzoek aan in een persverklaring (1).
TikTok ligt al jaren onder vuur vanwege vermeende illegale dataverzamelingspraktijken, privacyschendingen en ongepaste content. Dat is de reden waarom verschillende Nederlandse stichtingen een rechtszaak zijn gestart (2) tegen het videoplatform. Ze eisen miljarden van het Chinese sociale netwerk als compensatie voor deze overtredingen.
Brussel wil eveneens weten of moederbedrijf ByteDance zich aan de spelregels houdt die in de EU gelden, in het bijzonder aan de Digital Services Act (DSA). Deze verordening trad in augustus 2023 in werking in de EU en moet Europeanen beschermen tegen de macht van techbedrijven. Sinds afgelopen weekend geldt hij ook voor kleinere Nederlandse internetbedrijven en online retailers.
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kan de wetgeving uit Brussel op dit moment nog niet handhaven, omdat de Uitvoeringswet Digitaledienstenverordening nog niet is voorgelegd aan de Tweede en Eerste Kamer.
Het onderzoek van de Europese Commissie richt zich op uiteenlopende aspecten. Allereerst kijken de onderzoekers naar het potentieel verslavende design van de app en algoritmische systemen. Deze zouden gedragsverslavingen kunnen stimuleren, zowel voor volwassenen als voor minderjarigen, wat een schending is van het grondrecht op lichamelijke en geestelijke welzijn van kijkers. In dit verband kijkt men tevens of TikTok voldoende doet om radicaliseringsprocessen tegen te gaan en risicobeperkende maatregelen neemt om minderjarigen te beschermen voor ongepaste content.
Verder kijkt de Europese Commissie of het videoplatform voldoende maatregelen neemt om de privacy van kinderen en minderjarigen te waarborgen. De DSA bepaalt namelijk dat tieners het recht hebben op een hoog niveau van privacy, veiligheid en beveiliging, onder meer door standaard strenge privacyinstellingen te implementeren.
Tot slot kijken de onderzoekers of TikTok er alles aan heeft gedaan om de transparantie van haar platform te vergroten.
De Europese Commissie gaat de komende tijd bewijsmateriaal verzamelen, onder meer door om extra informatie te vragen, interviews af te nemen en inspecties uit te voeren. Wanneer het dagelijks bestuur van de EU het onderzoek denkt af te ronden, laat ze in het midden. Dat er een onderzoek komt is van groot belang, zo laat Eurocommissaris voor de Interne Markt Thierry Breton weten:
“De bescherming van minderjarigen is een topprioriteit voor de handhaving van de DSA. Als platform dat miljoenen kinderen en tieners bereikt, moet TikTok de wet inzake digitale diensten volledig naleven en een bijzondere rol spelen bij de bescherming van minderjarigen online. Vandaag starten we deze formele inbreukprocedure om ervoor te zorgen dat evenredige maatregelen worden genomen om het fysieke en emotionele welzijn van jonge Europeanen te beschermen. We moeten alles in het werk stellen om onze kinderen te beschermen.”
Een woordvoerder van TikTok zegt tegen persbureau Reuters (3) dat hij het onderzoek met vertrouwen tegemoet ziet. “TikTok heeft pionierswerk verricht met functies en instellingen om tieners te beschermen en jongeren onder de 13 jaar van het platform te houden, problemen waar de hele industrie mee worstelt.”
(1) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/IP_24_926
(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/stichtingen-mogen-rechtszaak-voeren-tegen-tiktok/
(3) https://www.reuters.com/technology/eu-opens-formal-proceedings-against-tiktok-under-digital-services-act-2024-02-19/
