De VVD wil opheldering van het kabinet over het gebruik van Chinese beveiligingscamera’s in Nederland. De Tweede Kamerfractie wil antwoord op de vraag hoeveel camera’s Hikvision en Dahua in ons land hebben hangen, en of dat ook bij overheidsgebouwen het geval is. De liberalen willen ook weten of de Chinese overheid live kan meekijken via de camera’s of niet.
Dat blijkt uit schriftelijke vragen van Queeny Rajkowski, Ruben Brekelmans en Ingrid Michon-Derkzen (allen VVD). Zij hebben hun vragen gericht aan minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra.
Aanleiding voor de schriftelijke vragen is onderzoek van de NOS naar het gebruik van Chinese beveiligingscamera’s in de openbare ruimte. Daaruit kwam naar voren dat ten minste 51 Nederlandse gemeenten camera’s van Hikvision of Dahua binnen de gemeentegrenzen hebben hangen. Niet alleen op openbare plekken, maar ook op gevoelige locaties zoals de voordeur van een ministerie of ambassade.
De vrees bestaat dat de fabrikanten of de Chinese overheid kunnen meekijken via de camera’s. Ze weten dan precies welke hoogwaardigheidsbekleders zich waar en wanneer begaven. “Het is interessant voor een buitenlandse inlichtingendienst om daar even mee te kijken wie er allemaal naar binnen loopt”, zo vertelde sinoloog Ardi Bouwers aan de nieuwszender.
Omdat er in theorie zeer gevoelige informatie op deze manier verzameld kan worden, zijn de camera’s van Hikvision en Dahua in verschillende landen verboden. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft de afgelopen jaren meer dan eens gewaarschuwd voor digitale spionage door China. Het land heeft volgens de AIVD een ‘offensief cyberprogramma’ en vormt ‘een bedreiging voor de Nederlandse veiligheid’.
Voor de VVD was het bericht aanleiding om schriftelijke vragen te stellen aan minister Yeşilgöz-Zegerius en Hoekstra. Rajkowski, Brekelmans en Michon-Derkzen vragen aan de bewindslieden of het klopt dat camera’s van Hikvision of Dahua bij Nederlandse overheidsgebouwen hangen, en zo ja hoeveel en wanneer deze zijn aangeschaft. De Tweede Kamerleden verwijzen naar een bericht dat de politie vorig jaar bijna 700 camera’s van Dahua hebben aangeschaft. “Was de politie zich al bewust van de veiligheidsrisico’s bij de aanschaf van deze camera’s?”, zo vragen de Kamerleden hardop af.
De parlementariërs willen van de ministers weten aan welke veiligheidseisen beveiligingscamera’s bij overheidsgebouwen moeten voldoen, en of de camera’s van Hikvision en Dahua daaraan voldoen. “Was bij het moment van aankoop ook al bekend dat China eventueel een achterdeur in een camerasysteem van Hikvision of Dahua zou kunnen bouwen? Zo ja, welke maatregelen zijn hiertegen getroffen?”, vragen de Kamerleden zich af.
“Is het technisch mogelijk voor China om mee te kijken, live of achteraf?”, zo wil de VVD weten. De ministers moeten aangeven of het mogelijk is om deze achterdeur softwarematig te sluiten. De bewindslieden worden tevens gevraagd hoe groot zij de kans achten dat China met de camera’s meekijkt. De fractie vraagt zich af waarom Nederland er niet voor gekozen heeft om camera’s van Hikvision of Dahua bij overheidsgebouwen te weren.
De VVD vindt het verstandig om beveiligingscamera’s van fabrikanten uit landen die een offensief cyberprogramma tegen Nederland voeren te weren. De Kamerleden willen weten hoe het kabinet daarover denkt. Ze vragen tegelijkertijd of er Europese alternatieven op de markt zijn en het niet beter is om deze op te hangen in plaats van de camera’s van de omstreden Chinese bedrijven. “Bent u het ermee eens dat we de cyberdreiging vanuit China serieus moeten nemen en daarom kritisch moeten kijken naar de aanschaf en inzet van niet Europese hardware en software voor gevoelige zaken zoals het filmen van overheidsgebouwen?”
Verder wil de VVD weten of het kabinet kan garanderen dat de camera’s geen dreiging vormen voor de Oeigoerse diaspora in Nederland. Tot slot wil de Kamerfractie weten of de ministers bereid zijn om met China in gesprek te gaan over het belang van privacy- en veiligheidsstandaarden in technologie, en dat toegang van de Chinese overheid tot deze gevoelige data onacceptabel is.
Update: ook Hind Dekker-Abdulaziz en Lisa van Ginneken (beiden D66) hebben vragen gesteld aan het kabinet over het gebruik van Chinese bewakingscamera’s door de Nederlandse overheid en politie. De Kamerleden vragen of minister Yeşilgöz-Zegerius en minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) kunnen uitweiden over de mogelijke veiligheidsrisico’s van de camera’s van Hikvision en Dahua. Ze willen een update over de risico’s die we momenteel lopen wat betreft de Chinese invloed binnen Nederlandse overheidssystemen.
D66 wil weten over het kabinet bereid is om onderzoek uit te voeren naar surveillanceapparatuur van Chinese techbedrijven. Hiermee hoopt de partij dat de overheid in de toekomst niet langer bewakingscamera’s van omstreden bedrijven op gevoelige plekken hangt. Verder moeten de ministers antwoord geven op de vraag wat zij vinden van het gegeven dat de Chinese overheid camera’s van Hikvision en Dahua gebruikt om Oeigoeren en andere minderheidsgroepen te onderdrukken.
Tot slot willen de sociaalliberalen van het kabinet weten welke maatregelen ze neemt om spionage door Chinese bedrijven bij Nederlandse overheidsdiensten en de politie te voorkomen.
